کاپادوکيه Kapadoukia يا نام قديمي و پارسي اين سرزمين کاپادوسيه Cappadocia به معناي سرزمين اسبهاي زيبا ، بخش باستاني و پهناوري است که امروز در ترکيه مرکزي قرار گرفته و به دليل ارزش هاي تاريخي و باستاني ، توريستي ترين بخش استان نوشهير؛ ترکيه کنوني را در بر مي گيرد. بازمانده هاي آتشفشان ونزديکي آن با سواحل جنوبي درياي سياه منظره عجيب و شگفت آوري به وجود آورده ، اين محوطه ی باستاني از سال 1985 از طرف يونسکو جزو ميراث فرهنگي جهان شناخته و ثبت شده است.

اينجا انگورها و شرابهايش از زمان باستان ،شهرت داشته ، امّا آنچه به اين سرزمين ارزش تاريخي و گردشگري داده ، خانه ها و پناهگاههاي پرشمار و کوچکي است که دردل کوهها وتپه هاي به جا مانده از آتشفشان ،وجود دارد،برخي با نقاشيهاي زيبايي از مسيح ونشانه هاي مسيحيت ، باز مانده از مسيحياني که در سالهاي ظهور مسيح و پس از آن ،از ترس تهاجم سربازان رومي به آنجا پناه برده اند. امّا شگفت آورترين بخش سرزمين کاپادوکيه يا کاپادوسيه ، شهري است زير زميني با نام درينکويو derinkuy که يکي از شگفت انگيزترين کشف تاريخ آيين زرتشت ، ايران باستان و پيروان اهورا مزدا در آنجا قرار دارد. درينکو به معني چاه عميق ، شهري است زيرزميني و اعجاب آور ، که براثر يک رويداد ساده کشف شد. درسال 1963 کارگراني که براي ايجاد ساختماني ؛ به کندن زمين مشغول بودند، ناگهان با چاه يا تونل ژرفي درون زمين روبرو شدند.پژوهشهاي بعدي ؛ کشف يک شهر زيرزميني از دوران کهن را خبر داد؛ با آثارو نشانه هايي از آيين زرتشت، کهن ترين دين جهان ، با نمادهايي از اهورا مزدا، زرتشت ، فروهر و اسب هاي پارسي.
شهري در ژرفاي 85 متري زمين در هشت طبقه با گنجايش زندگي براي 20 تا 30 هزار مرد وزن کودک و گاو وگوسفندواصطبل اسب.ونيز محلي براي ذخيره غذا و شراب ،و درست کردن شراب و روغن و وجود نيايشگاه هايي براي مراسم ديني. دراين شهر زيرزميني که توسط ايرانيان باستان ، پيروان دين زرتشتي ؛ ساخته شده، طبقه ي نخست ، ويژه نگهداري حيواناتي چون گاوو گوسفندواسب بوده ؛ پله هاي تودرتو وپرشماردر هر طبقه ، اتاقهايي با آشپزخانه ومحل بزرگي براي نگاهداري شراب و نيز مواد غذايي . نکته قابل توجه تعداد تونلها وهواکش هاست ؛ که به بيرون راه دارند وطوري ساخته شده اند که در اعماق اين شهرزيرزميني هوا جريان دارد و هيچگاه کمبود اکسيژن احساس نمي شود.
درچهارمين طبقه اين شهرزيرزميني ؛ سنگهاي سنگين و بزرگي با اندازه هاي سنگ آسياب وجود دارند، که به گفته پژوهشگران ، در صورت حمله و نفوذ دشمن ، با اين سنگها از پايين راه هاي ورودي را مي بستند، تا از نفوذ دشمن جلوگيري کنند.برخي پژوهشگران نقطه ضعف سيستم دفاعي در اين شهر را در آن دانسته اند، که مهاجمين مي توانستند با ريختن سمهاي کشنده در هواکش ها ؛ ساکنان شهر را از پاي در آورند. از نظر تاريخي گزنفون xénophon تارخ نگاروفيلسوف يوناني ؛ که زماني جزو سپاهيان کوروش کوچک در لشکرکشي برعليه برادرش اردشير بوده ، ساخت اين شهر و شهرهاي زيرزميني رادر قرنهاي چهارم وپنجم پيش از ميلاد مي داند. روزگاري همه سرزمينهاي گسترده ميان دورود هاليس و فرات را کاپادوسيه مي ناميدند. از زمان مادها اين سرزمين جزو بخشي از شاهنشاهي ايران بوده. در تاريخ براي نخستين باردر پايان سده ششم پيش از ميلاد است که نامي از کاپادوکيه مي رود ؛ آن هم در سنگ نبشته هاي سه زبانه دو تن از پادشاهان هخامنشي «داريوش بزرگ»و«خشايارشاه» . به نوشته ی ويکي پديا ، فرهنگ آزاد ، از دير باز فرهنگ و آيين ايراني آنچنان در کاپادوسيه و ارمنستان پذيرفته و گسترش يافته بود که مي توان گفت مردمان اين نواحي درزمان هخامنشيان و اشکانيان ، ديگر ناايراني – انيراني – شمرده نمي شدند. پرستش ايزدان ايران به ويژه «مهر و آناهيتا» در کاپادوسيه جريان داشت.
روايات تاريخ نگاران يوناني ؛و نام گذاري ماههاي سال با نامهاي ايزدان مزديسنا در سده پنجم پيش از ميلاد در کاپادوسيه ؛ باستاني ترين گواهي تاريخي درباره رواج و گسترش آيين زرتشتي در باختر ايران ، کاپادوسيه که ترکيه مرکزي امروز در آن قرار دارد ؛ مي باشد. پرسش اساسي و مهم اين است : چرا ، ايرانيان باستان از پيروان اهورامزدا و زرتشت ، براي يک زندگي مخفي و طولاني شهري در ژرفاي
85 متري زمين ساخته اند ؟ آنها از چه دانش و علومي براي ساخت اين شهر شگفت آور برخوردار بوده اند. پژوهشگران مي گويند:با تکنولوژي امروزي ؛ ساختن چنين شهري زيرزميني ، براي زندگي 20 تا 30 هزار نفر ،ده سال طول مي کشد. آنها اين شهرزيرزميني درينکويو را هم رديف ودر مقايسه با اهرام مصر توصيف مي کنند.
آيا پيروان اهورا مزدا از ترس تهاجم اقوام وحشي ؛ يا از ترس رويدادهاي سخت طبيعي از جمله زمستاني سخت که در اوستا به عنوان زمستان شيطاني از آن يادکرده ؛ به ساختن اين شهر زيرزميني اقدام کرده اند.آيا ازترس موجوداتي فرا زميني ، به زير زمين پناه برده اند. اين ديدگاه در مورد قوم مايا نيز وجود دارد ؛ مايا ها قومي با هوش در دوران باستان بودند که نبوغ و هوش ويژه اي در رياضيات و نجوم داشتند اما به يکباره از بين ميروند و تمدن آن ها خاموش مي شود . نقاشي هايي که از آن ها باقي مانده ؛ موجوداتي را نشان ما دهد که شباهتي به انسان ها ندارند . در ونديداد دوم ؛ اهورامزدا ، از پيروانش مي خواهدبراي پيشگيري از تهاجم دشمنان وديوان و پرهيز از صدمات يک زمستان شيطاني و هلاک کننده ؛ شهري زيرزميني بنا کنند.که در صورت لزوم در آنجا به سرببرند. در قسمت بيروني “درنيکويو” شهر زيرزميني ايرانيان باستان ، خرابه هاي دوبرج ديده مي شود که محلي براي نگهبانان بوده ، که اگر مهاجمان و دشمنان نزديک شوند به ساکنان شهر خبر دهند.
چرا اين شهر زيرزميني ساخته شده ؛ زرتشتيان براي چه آنجا را پناهگاه خود ساخته اند ، تا چه زماني در آنجا زيسته اند ؛ بر سر آنها چه آمده؟ اينها پرسشها يست که هنوز براي آنها پاسخي کافي پيدا نشده است! آنچه در دنياي امروزي ما روشن است ، اين که «کاپادوکيه »يا «کاپادوسيه» و «درينکويو» کنوني ؛ با 26 هزار نفر جمعيت آن ؛ يکي از مهمترين مکان هاي گردشگري وتوريستي ترکيه است. درهاي درينکويو از سال 1970 ، به روي جهانگردان وتوريستها باز شده، امّا فقط ده درصد آن در دسترس بوده است .
ترکيه براي سال 2012 با تبليغات گسترده ،درينکويو را به عنوان يکي از شگفت انگيزترين مکانهاي تاريخي و توريستي خود معرفي کرده است. ترکيه در حال حاضربالاترين درآمد و توريست رااز صنعت گردشگري ؛ درميان کشورهاي منطقه دارد. پرسش اينست : ايران ؛ سرزمين مادري سازندگان درينکويو – شهر شگفت انگيز زير زميني - با آن همه جاذبه هاي تاريخي و طبيعي هر سال چقدر توريست و گردشگر دارد ؟