شهر ‌«آشتیان» در شمال خاوری اراک جای دارد و از سال های 1370 به اینسوی بر انبوهی ماندگاران آن افزوده شده است. واژه ی آشتیان از سه بخش «آ + یشتی + آن‌» ساخته شده است. پیشوند «آ» درکاربرد‌ «به‌» آمده است و ‌«یشتی» در زبان اوستایی و پهلوی ساسانی از ریشه ی واژه ی ‌«یشنا» و «یسنا» به معنای ستایش و نیایش و پرستش گرفته شده است.
واژه ی «یشتی‌» وکار واژه ی ‌«یشن‌» را در نوشته های بازمانده از دوران ساسانیان و همچنین درکتاب ورجاوند ‌«اوستا‌» بسیار می بینیم و می خوانیم . از آن میان در بخش ۵٦ از «رام یشت، یشتر» این واژه درکاربرد ‌«نمازگزار و پرستنده» آمده است.
پسوند ‌«ان‌» نیز درکاربرد ‌«جایگاه» بسیاربکار برده شده است (مانند‌: بیابان (بی + آب + ان) تهران، ایران، سپاهان، کاشان، بارفروشان، آذرآبادگان و... و...) بر این پایه ساخت «آیشتیان» بر روی هم به معنای ‌«جایگاه به ستایش و به نیایش پرداختن‌» آمده و رفته رفته درگذر زمان به «آشتیان» دگرگون شده است.
همچنین با نگرش به آنچه که آمد، می توان پنداشت که در دوران کهن در اینجا آتشکده ی بزرگی برپا بود و مردم برای نیایش و پرستش پروردگار به آنجا می رفتند با نگرش به اینکه بخش آشتیان را در روزگاران کهن ‌«وَرَه» می نامیدند این پندار چندان بی پایه نخواهد بود زیر ا در نوشته های تاریخی مانند «مختصر البلدان» نوشته ی ‌«ابن فقیه‌» می خوانیم که در (‌«فراهان و وَرَه») کیش زرتشتی روایی شایسته ای داشته . چنانچه به باور پژوهندگان آتشکده ی «آذرگشنست‌» در فراهان، به بزرگی آتشکده های «آذرخوره» درخوارزم ‌ «آتشکده کیخسرو‌» در آذر آبادگان و ‌«آتشکده زرتشت‌» در نیشابور بوده است و ‌«آشتیان» جایگاه روی آوری نیایندگان و ستایندگان پروردگاردر کیش زرتشت بود.

برگرفته از کتاب : در ژرفای واژه ها اثر دکتر ناصر انقطاع